Carbon Footprint ialah penunjuk yang mengukur kesan aktiviti manusia terhadap alam sekitar. Konsep "jejak karbon" berasal daripada "jejak ekologi", terutamanya dinyatakan sebagai setara CO2 (CO2eq), yang mewakili jumlah pelepasan gas rumah hijau yang dikeluarkan semasa aktiviti pengeluaran dan penggunaan manusia.
Jejak karbon ialah penggunaan Penilaian Kitaran Hayat (LCA) untuk menilai pelepasan gas rumah hijau secara langsung atau tidak langsung yang dijana oleh objek penyelidikan semasa kitaran hayatnya. Untuk objek yang sama, kesukaran dan skop perakaunan jejak karbon adalah lebih besar daripada pelepasan karbon, dan keputusan perakaunan mengandungi maklumat tentang pelepasan karbon.
Dengan peningkatan keterukan perubahan iklim global dan isu alam sekitar, perakaunan jejak karbon telah menjadi sangat penting. Ia bukan sahaja dapat membantu kita memahami dengan lebih tepat kesan aktiviti manusia terhadap alam sekitar, tetapi juga menyediakan asas saintifik untuk merumuskan strategi pengurangan pelepasan dan menggalakkan transformasi hijau dan karbon rendah.
Keseluruhan kitaran hayat buluh, daripada pertumbuhan dan perkembangan, penuaian, pemprosesan dan pembuatan, penggunaan produk sehinggalah pelupusan, adalah proses penuh kitaran karbon, termasuk sinki karbon hutan buluh, pengeluaran dan penggunaan produk buluh, dan jejak karbon selepas pelupusan.
Laporan penyelidikan ini cuba membentangkan nilai penanaman hutan buluh ekologi dan pembangunan industri untuk penyesuaian iklim melalui analisis jejak karbon dan pengetahuan pelabelan karbon, serta organisasi penyelidikan jejak karbon produk buluh sedia ada.
1. Perakaunan jejak karbon
① Konsep: Mengikut takrifan Konvensyen Rangka Kerja Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Perubahan Iklim, jejak karbon merujuk kepada jumlah karbon dioksida dan gas rumah hijau lain yang dibebaskan semasa aktiviti manusia atau dipancarkan secara kumulatif sepanjang keseluruhan kitaran hayat produk/perkhidmatan.
Label karbon "merupakan manifestasi" jejak karbon produk ", yang merupakan label digital yang menandakan pelepasan gas rumah hijau kitaran hayat penuh produk daripada bahan mentah kepada kitar semula sisa, memberikan pengguna maklumat tentang pelepasan karbon produk dalam bentuk label.
Penilaian kitaran hayat (LCA) ialah kaedah penilaian kesan alam sekitar baharu yang telah dibangunkan di negara Barat sejak beberapa tahun kebelakangan ini dan masih dalam peringkat penyelidikan dan pembangunan berterusan. Piawaian asas untuk menilai jejak karbon produk ialah kaedah LCA, yang dianggap sebagai pilihan terbaik untuk meningkatkan kredibiliti dan kemudahan pengiraan jejak karbon.
LCA mula-mula mengenal pasti dan mengira penggunaan tenaga dan bahan, serta keluaran alam sekitar sepanjang keseluruhan peringkat kitaran hayat, kemudian menilai kesan penggunaan dan keluaran ini terhadap alam sekitar, dan akhirnya mengenal pasti dan menilai peluang untuk mengurangkan kesan ini. Piawaian ISO 14040, yang dikeluarkan pada tahun 2006, membahagikan "langkah penilaian kitaran hayat" kepada empat peringkat: penentuan tujuan dan skop, analisis inventori, penilaian impak dan tafsiran.
② Piawaian dan Kaedah:
Terdapat pelbagai kaedah untuk mengira jejak karbon pada masa ini.
Di China, kaedah perakaunan boleh dibahagikan kepada tiga kategori berdasarkan tetapan sempadan sistem dan prinsip model: Penilaian Kitaran Hayat berasaskan proses (PLCA), Penilaian Kitaran Hayat Input Output (I-OLCA) dan Penilaian Kitaran Hayat Hibrid (HLCA). Pada masa ini, terdapat kekurangan piawaian kebangsaan bersatu untuk perakaunan jejak karbon di China.
Di peringkat antarabangsa, terdapat tiga piawaian antarabangsa utama di peringkat produk: "Spesifikasi PAS 2050:2011 untuk Penilaian Pelepasan Gas Rumah Hijau semasa Kitaran Hayat Produk dan Perkhidmatan" (BSI., 2011), "Protokol GHGP" (WRI, WBCSD, 2011), dan “ISO 14067:2018 Gas Rumah Hijau – Jejak Karbon Produk – Keperluan dan Garis Panduan Kuantitatif” (ISO, 2018).
Menurut teori kitaran hayat, PAS2050 dan ISO14067 kini merupakan piawaian yang ditetapkan untuk menilai jejak karbon produk dengan kaedah pengiraan khusus yang tersedia secara umum, kedua-duanya termasuk dua kaedah penilaian: Perniagaan kepada Pelanggan (B2C) dan Perniagaan kepada Perniagaan (B2B).
Kandungan penilaian B2C termasuk bahan mentah, pengeluaran dan pemprosesan, pengedaran dan peruncitan, penggunaan pengguna, pelupusan akhir atau kitar semula, iaitu, "dari buaian ke kubur". Kandungan penilaian B2B termasuk bahan mentah, pengeluaran dan pemprosesan, dan pengangkutan ke pedagang hiliran, iaitu, "dari buaian ke pintu gerbang".
Proses pensijilan jejak karbon produk PAS2050 terdiri daripada tiga peringkat: peringkat permulaan, peringkat pengiraan jejak karbon produk dan langkah seterusnya. Proses perakaunan jejak karbon produk ISO14067 merangkumi lima langkah: mentakrifkan produk sasaran, menentukan sempadan sistem perakaunan, mentakrifkan sempadan masa perakaunan, menyusun sumber pelepasan dalam sempadan sistem, dan mengira jejak karbon produk.
③ Maksud
Dengan mengambil kira jejak karbon, kami boleh mengenal pasti sektor dan kawasan pelepasan tinggi, dan mengambil langkah yang sepadan untuk mengurangkan pelepasan. Mengira jejak karbon juga boleh membimbing kita membentuk gaya hidup dan corak penggunaan rendah karbon.
Pelabelan karbon ialah cara penting untuk mendedahkan pelepasan gas rumah hijau dalam persekitaran pengeluaran atau kitaran hayat produk, serta tingkap untuk pelabur, agensi kawal selia kerajaan dan orang ramai memahami pelepasan gas rumah hijau entiti pengeluaran. Pelabelan karbon, sebagai cara penting untuk pendedahan maklumat karbon, telah diterima secara meluas oleh lebih banyak negara.
Pelabelan karbon produk pertanian ialah aplikasi khusus pelabelan karbon pada produk pertanian. Berbanding dengan jenis produk lain, pengenalan label karbon dalam produk pertanian adalah lebih mendesak. Pertama, pertanian ialah sumber penting pelepasan gas rumah hijau dan sumber terbesar pelepasan gas rumah hijau bukan karbon dioksida. Kedua, berbanding dengan sektor perindustrian, pendedahan maklumat pelabelan karbon dalam proses pengeluaran pertanian masih belum lengkap, yang menyekat kekayaan senario aplikasi. Ketiga, pengguna mendapati sukar untuk mendapatkan maklumat yang berkesan tentang jejak karbon produk di hujung pengguna. Dalam beberapa tahun kebelakangan ini, satu siri kajian telah mendedahkan bahawa kumpulan pengguna tertentu sanggup membayar untuk produk rendah karbon, dan pelabelan karbon boleh mengimbangi asimetri maklumat antara pengeluar dan pengguna dengan tepat, membantu meningkatkan kecekapan pasaran.
2、 Rantaian industri buluh
① Situasi asas rantaian industri buluh
Rantaian industri pemprosesan buluh di China dibahagikan kepada hulu, tengah dan hiliran. Hulu ialah bahan mentah dan ekstrak pelbagai bahagian buluh, termasuk daun buluh, bunga buluh, rebung, gentian buluh, dan sebagainya. Arus tengah melibatkan beribu-ribu jenis dalam pelbagai bidang seperti bahan binaan buluh, produk buluh, rebung dan makanan, pembuatan kertas pulpa buluh, dsb; Aplikasi hiliran produk buluh termasuk pembuatan kertas, pembuatan perabot, bahan perubatan dan pelancongan budaya buluh, antara lain.
Sumber buluh adalah asas kepada pembangunan industri buluh. Mengikut penggunaannya, buluh boleh dibahagikan kepada buluh untuk kayu, buluh untuk rebung, buluh untuk pulpa, dan buluh untuk hiasan taman. Daripada sifat sumber hutan buluh, bahagian hutan buluh kayu adalah 36%, diikuti oleh rebung dan hutan buluh dwiguna kayu, hutan buluh kebajikan awam ekologi, dan hutan buluh pulpa, menyumbang 24%, 19%, dan 14% masing-masing. Rebung dan hutan buluh yang indah mempunyai bahagian yang agak kecil. China mempunyai sumber buluh yang banyak, dengan 837 spesies dan pengeluaran tahunan sebanyak 150 juta tan buluh.
Buluh ialah spesies buluh terpenting yang unik di China. Pada masa ini, buluh adalah bahan mentah utama untuk pemprosesan bahan kejuruteraan buluh, pasaran rebung segar, dan produk pemprosesan rebung di China. Pada masa hadapan, buluh masih akan menjadi tunjang utama penanaman sumber buluh di China. Pada masa ini, sepuluh jenis produk pemprosesan dan penggunaan buluh utama di China termasuk papan tiruan buluh, lantai buluh, rebung, pulpa buluh dan pembuatan kertas, produk gentian buluh, perabot buluh, produk harian dan kraftangan buluh, arang buluh dan cuka buluh , ekstrak dan minuman buluh, produk ekonomi di bawah hutan buluh, dan pelancongan buluh dan penjagaan kesihatan. Antaranya, papan tiruan buluh dan bahan kejuruteraan adalah tonggak industri buluh China.
Bagaimana untuk membangunkan rantaian industri buluh di bawah matlamat dwi karbon
Matlamat "dwi karbon" bermakna China berusaha untuk mencapai puncak karbon sebelum 2030 dan neutraliti karbon sebelum 2060. Pada masa ini, China telah meningkatkan keperluannya untuk pelepasan karbon dalam pelbagai industri dan secara aktif meneroka industri hijau, rendah karbon dan cekap dari segi ekonomi. Selain kelebihan ekologinya sendiri, industri buluh juga perlu meneroka potensinya sebagai penyerap karbon dan memasuki pasaran perdagangan karbon.
(1) Hutan buluh mempunyai pelbagai sumber penyerap karbon:
Menurut data semasa di China, kawasan hutan buluh telah meningkat dengan ketara dalam tempoh 50 tahun yang lalu. Daripada 2.4539 juta hektar pada 1950-an dan 1960-an kepada 4.8426 juta hektar pada awal abad ke-21 (tidak termasuk data dari Taiwan), peningkatan tahun ke tahun sebanyak 97.34%. Dan bahagian hutan buluh di kawasan hutan negara telah meningkat daripada 2.87% kepada 2.96%. Sumber hutan buluh telah menjadi komponen penting sumber hutan China. Menurut Inventori Sumber Hutan Negara Ke-6, antara 4.8426 juta hektar hutan buluh di China, terdapat 3.372 juta hektar buluh, dengan hampir 7.5 bilion tumbuhan, mencakupi kira-kira 70% daripada kawasan hutan buluh negara.
(2) Kelebihan organisma hutan buluh:
① Buluh mempunyai kitaran pertumbuhan yang pendek, pertumbuhan letupan yang kuat, dan mempunyai ciri-ciri pertumbuhan boleh diperbaharui dan penuaian tahunan. Ia mempunyai nilai penggunaan yang tinggi dan tidak mengalami masalah seperti hakisan tanah selepas pembalakan lengkap dan degradasi tanah selepas penanaman berterusan. Ia mempunyai potensi besar untuk penyerapan karbon. Data menunjukkan bahawa kandungan karbon tetap tahunan dalam lapisan pokok hutan buluh ialah 5.097t/hm2 (tidak termasuk pengeluaran sampah tahunan), iaitu 1.46 kali ganda daripada cemara Cina yang tumbuh pesat.
② Hutan buluh mempunyai keadaan pertumbuhan yang agak mudah, corak pertumbuhan yang pelbagai, taburan berpecah-belah, dan kebolehubahan kawasan yang berterusan. Mereka mempunyai kawasan pengedaran geografi yang besar dan julat yang luas, terutamanya diedarkan di 17 wilayah dan bandar, tertumpu di Fujian, Jiangxi, Hunan, dan Zhejiang. Ia boleh sepadan dengan pembangunan pesat dan berskala besar di kawasan yang berbeza, membentuk corak spatiotemporal karbon yang kompleks dan rapat serta rangkaian dinamik sinki sumber karbon.
(3) Syarat untuk perdagangan penyerapan karbon hutan buluh adalah matang:
① Industri kitar semula buluh agak lengkap
Industri buluh merentasi industri primer, menengah dan tertiari, dengan nilai keluarannya meningkat daripada 82 bilion yuan pada 2010 kepada 415.3 bilion yuan pada 2022, dengan purata kadar pertumbuhan tahunan melebihi 30%. Dijangkakan menjelang 2035, nilai keluaran industri buluh akan melebihi 1 trilion yuan. Pada masa ini, inovasi model rantaian industri buluh baharu telah dijalankan di Daerah Anji, Wilayah Zhejiang, China, memfokuskan kepada kaedah komprehensif penyepaduan sinki karbon dwi pertanian daripada alam semula jadi dan ekonomi kepada penyepaduan bersama.
② Sokongan dasar yang berkaitan
Selepas mencadangkan sasaran dwi karbon, China telah mengeluarkan pelbagai dasar dan pendapat untuk membimbing seluruh industri dalam pengurusan neutraliti karbon. Pada 11 November 2021, sepuluh jabatan termasuk Pentadbiran Perhutanan dan Padang Rumput Negeri, Suruhanjaya Pembangunan dan Pembaharuan Negara, dan Kementerian Sains dan Teknologi mengeluarkan "Pendapat Sepuluh Jabatan Mengenai Mempercepatkan Pembangunan Inovatif Industri Buluh". Pada 2 November 2023, Suruhanjaya Pembangunan dan Pembaharuan Negara dan jabatan lain bersama-sama mengeluarkan “Pelan Tindakan Tiga Tahun untuk Mempercepatkan Pembangunan 'Menggantikan Plastik dengan Buluh'”. Di samping itu, pendapat tentang menggalakkan pembangunan industri buluh telah dikemukakan di wilayah lain seperti Fujian, Zhejiang, Jiangxi, dan lain-lain. Di bawah integrasi dan kerjasama pelbagai tali pinggang perindustrian, model perdagangan baharu label karbon dan jejak karbon telah diperkenalkan .
3、 Bagaimana untuk mengira jejak karbon rantaian industri buluh?
① Kemajuan penyelidikan tentang jejak karbon produk buluh
Pada masa ini, terdapat sedikit penyelidikan mengenai jejak karbon produk buluh di dalam dan di luar negara. Menurut penyelidikan sedia ada, pemindahan karbon akhir dan kapasiti penyimpanan buluh berbeza-beza di bawah kaedah penggunaan yang berbeza seperti terbentang, penyepaduan dan penggabungan semula, mengakibatkan kesan berbeza pada jejak karbon akhir produk buluh.
② Proses kitar karbon produk buluh sepanjang keseluruhan kitaran hayatnya
Keseluruhan kitaran hayat produk buluh, daripada pertumbuhan dan perkembangan buluh (fotosintesis), penanaman dan pengurusan, penuaian, penyimpanan bahan mentah, pemprosesan dan penggunaan produk, kepada penguraian sisa (penguraian), selesai. Kitaran karbon produk buluh sepanjang kitaran hayatnya merangkumi lima peringkat utama: penanaman buluh (penanaman, pengurusan, dan operasi), pengeluaran bahan mentah (pengumpulan, pengangkutan, dan penyimpanan rebung atau rebung), pemprosesan dan penggunaan produk (pelbagai proses semasa pemprosesan), jualan, penggunaan dan pelupusan (penguraian), yang melibatkan penetapan karbon, pengumpulan, penyimpanan, penyerapan, dan pelepasan karbon langsung atau tidak langsung dalam setiap peringkat (lihat Rajah 3).
Proses penanaman hutan buluh boleh dianggap sebagai penghubung "pengumpulan dan penyimpanan karbon", yang melibatkan pelepasan karbon langsung atau tidak langsung daripada aktiviti penanaman, pengurusan dan operasi.
Pengeluaran bahan mentah ialah pautan pemindahan karbon yang menghubungkan perusahaan perhutanan dan perusahaan pemprosesan produk buluh, dan juga melibatkan pelepasan karbon langsung atau tidak langsung semasa penuaian, pemprosesan awal, pengangkutan, dan penyimpanan buluh atau pucuk buluh.
Pemprosesan dan penggunaan produk ialah proses penyerapan karbon, yang melibatkan penetapan karbon jangka panjang dalam produk, serta pelepasan karbon langsung atau tidak langsung daripada pelbagai proses seperti pemprosesan unit, pemprosesan produk dan penggunaan produk sampingan.
Selepas produk memasuki peringkat penggunaan pengguna, karbon dibetulkan sepenuhnya dalam produk buluh seperti perabot, bangunan, keperluan harian, produk kertas, dll. Apabila hayat perkhidmatan meningkat, amalan penyerapan karbon akan dilanjutkan sehingga ia dilupuskan, mengurai dan membebaskan CO2, dan kembali ke atmosfera.
Menurut kajian oleh Zhou Pengfei et al. (2014), papan pemotong buluh di bawah mod buluh terbentang telah diambil sebagai objek kajian, dan "Spesifikasi Penilaian untuk Pelepasan Gas Rumah Hijau Barang dan Perkhidmatan dalam Kitaran Hayat" (PAS 2050:2008) telah diterima pakai sebagai standard penilaian . Pilih kaedah penilaian B2B untuk menilai secara menyeluruh pelepasan karbon dioksida dan penyimpanan karbon bagi semua proses pengeluaran, termasuk pengangkutan bahan mentah, pemprosesan produk, pembungkusan dan pergudangan (lihat Rajah 4). PAS2050 menetapkan bahawa pengukuran jejak karbon harus bermula daripada pengangkutan bahan mentah, dan data peringkat utama pelepasan karbon dan pemindahan karbon daripada bahan mentah, pengeluaran kepada pengedaran (B2B) papan pemotong buluh mudah alih hendaklah diukur dengan tepat untuk menentukan saiz jejak karbon.
Rangka kerja untuk mengukur jejak karbon produk buluh sepanjang keseluruhan kitaran hayatnya
Pengumpulan dan pengukuran data asas untuk setiap peringkat kitaran hayat produk buluh adalah asas analisis kitaran hayat. Data asas termasuk pendudukan tanah, penggunaan air, penggunaan rasa tenaga yang berbeza (arang batu, bahan api, elektrik, dll.), penggunaan pelbagai bahan mentah dan data aliran bahan dan tenaga yang terhasil. Menjalankan pengukuran jejak karbon produk buluh sepanjang kitaran hayatnya melalui pengumpulan dan pengukuran data.
(1) Peringkat penanaman hutan buluh
Penyerapan dan pengumpulan karbon: percambahan, pertumbuhan dan perkembangan, bilangan rebung baru;
Penyimpanan karbon: struktur hutan buluh, darjah berdiri buluh, struktur umur, biojisim pelbagai organ; Biojisim lapisan sampah; Penyimpanan karbon organik tanah;
Pelepasan karbon: penyimpanan karbon, masa penguraian, dan pelepasan sampah; Pembebasan karbon pernafasan tanah; Pelepasan karbon yang dijana oleh penggunaan tenaga luaran dan penggunaan bahan seperti buruh, kuasa, air dan baja untuk penanaman, pengurusan dan aktiviti perniagaan.
(2) Peringkat pengeluaran bahan mentah
Pemindahan karbon: isipadu penuaian atau isipadu pucuk buluh dan biojisimnya;
Pulangan karbon: sisa daripada pembalakan atau rebung, sisa pemprosesan primer, dan biojisimnya;
Pelepasan karbon: Jumlah pelepasan karbon yang dijana oleh tenaga luaran dan penggunaan bahan, seperti buruh dan kuasa, semasa pengumpulan, pemprosesan awal, pengangkutan, penyimpanan dan penggunaan rebung atau rebung.
(3) Peringkat pemprosesan dan penggunaan produk
Penyerapan karbon: biojisim produk buluh dan produk sampingan;
Pemulangan atau pengekalan karbon: sisa pemprosesan dan biojisimnya;
Pelepasan karbon: Pelepasan karbon yang dijana oleh penggunaan tenaga luaran seperti buruh, kuasa, bahan habis pakai dan penggunaan bahan semasa pemprosesan pemprosesan unit, pemprosesan produk dan penggunaan produk sampingan.
(4) Peringkat jualan dan penggunaan
Penyerapan karbon: biojisim produk buluh dan produk sampingan;
Pelepasan karbon: Jumlah pelepasan karbon yang dijana oleh penggunaan tenaga luaran seperti pengangkutan dan buruh dari perusahaan ke pasaran jualan.
(5) Peringkat pelupusan
Pelepasan Karbon: Penyimpanan Karbon Produk Sisa; Masa penguraian dan jumlah pelepasan.
Tidak seperti industri hutan lain, hutan buluh mencapai pembaharuan diri selepas pembalakan dan penggunaan saintifik, tanpa memerlukan penghutanan semula. Pertumbuhan hutan buluh berada dalam keseimbangan pertumbuhan yang dinamik dan boleh terus menyerap karbon tetap, mengumpul dan menyimpan karbon, dan terus meningkatkan penyerapan karbon. Perkadaran bahan mentah buluh yang digunakan dalam produk buluh tidak besar, dan penyerapan karbon jangka panjang boleh dicapai melalui penggunaan produk buluh.
Pada masa ini, tiada penyelidikan mengenai pengukuran kitaran karbon produk buluh sepanjang keseluruhan kitaran hayatnya. Disebabkan oleh masa pelepasan karbon yang panjang semasa peringkat jualan, penggunaan dan pelupusan produk buluh, jejak karbonnya sukar diukur. Dalam amalan, penilaian jejak karbon biasanya tertumpu pada dua peringkat: satu adalah untuk menganggar penyimpanan karbon dan pelepasan dalam proses pengeluaran daripada bahan mentah kepada produk; Kedua ialah menilai produk buluh daripada penanaman hingga pengeluaran
Masa siaran: Sep-17-2024
